Bogactwo Izraela to nie tylko jego długa historia, lecz niezwykła kultura. To przede wszystkim ludzie – ich sposób spędzania wolnego czasu i codzienne zajęcia. Powszedniość tego kraju znacznie różni się od polskiej rzeczywistości, co czyni Izrael tym bardziej interesującym.
Siódmy dzień tygodnia
Według tradycji żydowskiej, ujętej na kartach Biblii, siódmym dniem tygodnia (dniem w którym Bóg odpoczął po stworzeniu świata) jest szabat, czyli sobota. Ów dzień (jak też każdy inny) wyznaczają wschody i zachody słońca. Szabat zaczyna się tuż przed zachodem słońca w piątek, a kończy w sobotę, wraz z zapadnięciem zmroku. Wtedy to życie wspólnot żydowskich koncentruje się w obrębie rodziny, która w skupieniu celebruje ten święty czas. Wszelka praca ustaje. Mężczyźni idą do synagogi. Po ich powrocie kobiety podają posiłek, który ugotowany zostaje jeszcze przed szabatem. Na przykrytym białym obrusem stole kładzie się dwie chałki i nóż. Przy nich stawia się świecznik (menorę), kiduszowy kielich, karafkę z winem, sól i dwie świece w lichtarzach.
Zapalenie świec przez panią domu jest znakiem rozpoczęcia szabatu. Wówczas ojciec rodziny wypowiada błogosławieństwo (kidusz) nad winem. Wszyscy dokonują rytualnego obmycia rąk i zaczynają spożywać posiłek.
Przez czas szabatu obowiązuje zakaz wykonywania wielu czynności, m.in: pisania, dokonywania transakcji pieniężnych, używania urządzeń, zapalania ognia, podróżowania.
Obrzędy żydowskie
Większość obrzędów żydowskich związana jest z wkraczaniem człowieka w kolejne etapy życia. Narodziny dziecka płci męskiej wita się pierwszym z nich – obrzezaniem. Obrzezanie, czyli usunięcie fragmentu napletka, symbolizuje zawarcie przymierza z Bogiem. Nowonarodzoną dziewczynkę powierza się Bogu poprzez uroczyste nadanie imienia. Dopiero po ukończeniu 13. roku życia dzieci stają się pełnoprawnymi członkami wspólnoty religijnej. Od tej pory obowiązują ich takie same prawa i obowiązki jak dorosłych.
Uroczystość przejścia w okres dorosłości nazywa się bar micwą (u chłopców) i bat micwą (u dziewcząt).
W zgodzie z Torą
To, co wyróżnia kuchnię tego kraju, to jej koszerność. Hebrajskie słowo koszer (dosł. łączenie) oznacza coś stosownego, dobrego, nadającego się. Koszerne jest wszystko, co zgodne z przepisami religijnego prawa żydowskiego. Prawo to zostało ustanowione na podstawie zasad zawartych w Torze i nazwane kaszrut. To, co nie podlega tym prawom, jest nieczyste, czyli trefne.
Koszerność dotyczy przyrządzania i łączenia potraw oraz zasad higienicznych przechowywania żywności i przepisów dotyczących uboju zwierząt. Tora zezwala jeść tylko niektóre zwierzęta (np. owce, krowy), a dodatkowo muszą być one czyste, czyli podlegać ww. zasadom uboju, wykrwawiania i przechowywania. Mięso musi być oddzielone od mleka, dlatego wszystkie produkty zostały podzielone na mięsne, mleczne i neutralne (np. ryby, chleb, ciasta, jarzyny, kasze). Wszystkie te zalecenia mają bezpośredni związek z ciepłym klimatem tych terenów i od wieków chronią ludzi przed zatruciem pokarmowym.
Szczególnie ortodoksyjni Żydzi podporządkowali sobie zasady koszerności w sposób absolutny. Dziś wiele kuchni w Izraelu urządza się w taki sposób, który pozwala oddzielić produkty mięsne od mlecznych. W ortodoksyjnych żydowskich kuchniach używa się osobnych naczyń i sztućców do produktów mlecznych i osobnych do potraw mięsnych. Zestawy takie (najczęściej odróżniające się kolorem lub kształtem) przechowywane są w osobnych szafkach, myte w oddzielnych zlewach, osuszane osobnymi ręcznikami. W lodówkach pobożnych Żydów osobne miejsce wyznacza się dla mięsa i nigdy nie kładzie się tam mleka. Osobne palniki służą przyrządzaniu np. jagnięciny, a osobne kaszki manny. Co bogatsi Żydzi upraszczają sprawę, budując w obrębie domu dwie kuchnie: mięsną i mleczną.
