Najstarsze wzmianki o Hajfie pochodzą z II wieku n.e. Była to wtedy bezpieczna przystań dla przepływających statków, położona na jednym z najstarszych śródziemnomorskich szlaków żeglugowych. W połowie XVIII wieku istniało tu zaledwie kilkadziesiąt chat, w których żyło mniej niż 250 ludzi. W następnym stuleciu zaczeło ich przybywać. Już w 1890 r. liczba mieszkańców wynosiła 8 tys. Prawdziwa ekspansja nastąpiła jednak dopiero w XX wieku, za sprawą wybudowania kolei żelaznej, za sprawą wojen i wzrostu zapotrzebowania na głębsze porty morskie.
Stały napływ imigrantów i systematycznie rosnący ruch w porcie sprawiły, że w 1918 roku liczba mieszkańców osiągnęła 25 tys., a w 1931 roku już 100 tys. Po powstaniu niepodległego Izraela w 1948 roku dalsza rozbudowa portu stała się sprawą kluczową. Granice lądowe były zamknięte, a Haifa w praktyce stanowiła jedyne okno na świat dla żydowskiego państwa.
Współczesny port, którego pracą steruje scentralizowany system komputerowy, jest naszpikowany sprzętem elektronicznym usprawniającym załadunek i wyładunek towarów. Moga tu wpływać największe statki świata.
Haifa to także prężny ośrodek przemysłowy. Przez wiele lat był on zdominowany przez robotników zrzeszonych w silnych związkach zawodowych, lecz wraz z pojawieniem się supernowoczesnych gałęzi przemysłu, coraz mniej ludzi pracuje tu fizycznie. W strefie przemysłowej, na północnych krańcach miasta, powstały olbrzymie zakłady petrochemiczne, rafinerie i mnóstwo mniejszych fabryczek. Natomiast firmy zajmujące się zaawansowanymi technologiami koncentrują się na południowych peryferiach miasta.
Pomimo tak rozbudowanego przemysłu (a raczej dzięki niemu), Haifa jest także ważnym ośrodkiem kulturalno-akademickim. Działa tu wiele muzeów, teatr i dwie uczelne wyższe: Uniwersytet Haify oraz Technion, czyli Politechnika Izraelska (będąca najstarszą uczelnią w kraju, założoną w 1924 roku). Dwaj tutejsi profesorowie otrzymali w 2004 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.
