Poszczególne regiony Izraela są bardzo zróżnicowane pod względem klimatycznym jak i krajobrazowym. Kraj tren leży w strefach klimatu podzwrotnikowego (wybrzeże Morza Śródziemnego) i zwrotnikowego (rejon Elatu nad zatoką Akaba).
Izrael jest krajem wyżynnym – łańcuchy górskie biegną południkowo, a ich najwyższe szczyty nie przekraczają wysokości 1200 m n.p.m. 60% powierzchni Izraela to pustynie – Negev i Judejska.
Te dwie pustynie, mimo swego urzekającego piękna surowości, kolorytu i różnorodności form morfologicznych, są uporczywie omijane przez zagranicznych turystów, chociaż sieć bardzo dobrych dróg pozwala na dotarcie do najciekawszych rejonów.
■ Pustynia Judejska, położona wzdłuż zachodniego brzegu Morza Martwego, stanowi wyżynę poprzecinaną głębokimi kanionami. Była ona w przeszłości miejscem pobytu tysięcy pustelników skupionych wokół licznych laur i monastyrów. Dotychczas zachowało się jeszcze sporo zabytków z tamtych czasów. Są również zabytki sięgające okresu rzymskiego i starsze. Na jej terenie żyje obecnie kilka szczepów Beduinów, którzy bardzo gościnnie przyjmują turystów w swych obozowiskach.
■ Pustynia Judejska na południu przechodzi w pustynię Negev, na której dominują nagie skaliste szczyty oraz potężne płaskowyże poprzecinane głębokimi kanionami i wadi. Niezwykłymi zjawiskami geologicznymi na tej pustyni, są trzy największe na Ziemi zagłębienia, powstałe w wyniku erozji skał powierzchniowych. Procesy te zachodziły w okresie kilku milionów lat. Największe zagłębienie – Makhtesh Ramon liczy sobie 300 m głębokości, 8 km szerokości i 40 km długości. Budowa geologiczna i niespotykana powierzchnia tego „krateru” kojarzy się z krajobrazami Księżyca. Inną przyrodniczą atrakcją tej pustyni jest En Avdat – jeziorko położone w głębokim kanionie o bardzo stromych ścianach z dobrze widocznymi wylotami jaskiń, w których archeolodzy natrafili na ślady ludzkiego osadnictwa z górnego paleolitu i mezolitu (35-15 tys. lat p.n.e.). Na brzegach tego jeziorka rosną zielone krzewy i drzewa, co robi niesamowite wrażenie w porównaniu z pustynnym otoczeniem, gdzie panuje wyłącznie żar słoneczny i skały pozbawione jakiejkolwiek roślinności. Jeszcze większą atrakcją i niespodzianką dla turysty przemierzającego pustynię Nagew, będą ruiny miast i osiedli sprzed kilku tysięcy lat. Warto zwiedzić ruiny Tel Arad – miasta z wczesnej epoki brązu (ok. 4,5 tys. lat) oraz Avdat, Shift i Namshit – miasta Nabatejczyków, Rzymian i Bizantyjczyków (ok. 2 tys. lat).
■ Jednak na terenie Izraela najbardziej fascynującym i niepowtarzalnym w skali całej Ziemi, jest głęboki rów tektoniczny, ciągnący się na przestrzeni ok. 400 km wzdłuż całej wschodniej granicy tego państwa. Jest on odcinkiem długiego (ok. 12 tys. km) wschodnio-afrykańskiego systemu ryftowego prowadzącego od Turcji przez Syrię, Liban, Izrael, Zatokę Akaba, Morze Czerwone, Wschodnią Afrykę i włączającego się w zachodniej części Oceanu Indyjskiego do wielkiego współziemskiego systemu ryftów oceanicznych. Jest to strefa czynna sejsmicznie od kilku milionów lat. Na terenie Izraela trzęsienia Ziemi również pozostawiły ślady. W czasach biblijnych zniszczone zostały na skutek trzęsień Sodoma, Gomora, Adma, Seboima i Segora oraz Jerycho. W 31 roku p.n.e. zrujnowana została osada Qumran nad Morzem Martwym, w 610 r. n.e. – Miasto Kafarnaum, w 749 r. miasto Beit Shean w 1759 r. miasto Safed, w 1837 znów Safed i Tyberiada. W 1903 i 1927 r. zostało uszkodzonych dużo budynków w Jerozolimie w tym i bazylika św. Grobu. Ostatnie trzęsienie ziemi miało miejsce w 1996 r. w rejonie Elatu – strat nie było, ale odczuwane było w całym Izraelu. Rów tektoniczny powstał na przełomie trzeciorzędu i czwartorzędu (ok. 2 mln lat). Ruchom ziemi w tych rejonach towarzyszyła silna działalność wulkaniczna – obecnie możemy jeszcze podziwiać na wzgórzach Golan łańcuchy wygasłych stożków wulkanicznych. Z ich szczytów roztaczają się wspaniałe widoki w promieniu kilkudziesięciu kilometrów – stąd widać w całej okazałości potężny masyw górski Hermonu ze szczytem o wysokości 2760 m n.p.m. po libańskiej stronie. U podnóża tego masywu bierze swój początek wielki rów tektoniczny tworząc piękną malowniczą Dolinę Hula oddzielającą Wzgórza Golan od Wyżyny Galilei. Tu ma swoje źródła Jordan i jego górne dopływy.
■ W tym regionie warto zwiedzić, niezależnie od licznych starożytnych zabytków, Park Narodowy Hurshat Tal słynny z rosnących tu wiekowych dębów liczących sobie około 2000 lat. Po drodze na południe, można wstąpić do Rezerwatu Przyrody Hula, by podziwiać dziko rosnącą ciborę papirusową oraz stada pelikanów. Jadąc dalej wzdłuż Jordanu teren wyraźnie się obniża, osiągając przy brzegach jeziora Tyberiadzkiego (zwanego również Galilejskim, Genezaret czy Jam Kinneret) 212 m poniżej poziomu morza. Jezioro to o długości 21 km, szerokości 13 km i maksymalnej głębokości 48 m, jest jedynym zasobnym w wodę zbiornikiem, z którego Izrael czerpie wodę i rozprowadza ją, za pośrednictwem Krajowego Wodociągu, dla celów irygacyjnych po całym kraju. Można też wspomnieć, że ziemie uprawne w Izraelu stanowią około 4000 km2 (20% powierzchni kraju), z czego prawie połowa jest sztucznie nawadniana – z tych względów woda w gospodarce narodowej Izraela jest jednym z najważniejszych problemów. W dziedzinie technik irygacyjnych Izrael przoduje w skali światowej.
Na fotografii: Pustynia Judzka, Zdjęcie: Piotr Nowik.
Poniższy film pochodzi z portalu: Izrael 2009
