Fragment glinianego naczynia z wykonanym 3000 lat temu napisem znaleźli izraelscy archeolodzy podczas badań na wzgórzu Ofel, które jest najdłużej zamieszkaną częścią Jerozolimy.
Jak podaje komunikat Uniwersytetu Hebrajskiego, odkryta inskrypcja jest najstarszym alfabetycznym napisem, jaki kiedykolwiek odkryto w Jerozolimie. Inskrypcja jest wyryta na fragmencie pitosu (dużego glinianego naczynia używanego do przechowywania żywności) znalezionego wraz z pozostałościami sześciu innych pitosów. Fragmenty naczyń były użyte do ustabilizowania wypełniska pod podłogą budynku z X wieku p.n.e., którego pozostałości odsłonił na wzgórzu Ofel zespół pod kierunkiem dr Eilat Mazar z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. W tym czasie na wzgórzu znajdowało się tzw. Miasto Dawida, czyli biblijnego drugiego króla Izraela.
W ocenie badaczy napis jest wykonany pismem protokananejskim bądź wczesnokananejskim z XI-X w. p.n.e. To na razie jedyny tego typu napis kananejski odkryty w Jerozolimie. Jest on o około 250 lat starszy od pierwszych znanych hebrajskich inskrypcji z tego miasta.
Inskrypcję wyryto blisko krawędzi naczynia jeszcze przed jego wypaleniem. Niestety, nie jest ona kompletna. To, co się zachowało na znalezionym fragmencie, to jedynie jej koniec i pierwsza litera początku (napis najpewniej biegł dookoła naczynia).
Litery mają 2,5 cm wysokości. Czytając od lewej do prawej są to m, q, p, h, n, (prawdopodobnie) l, oraz n. Niestety ta kombinacja liter nie ma żadnego znaczenia w znanych językach zachodniosemickich, więc naukowcy nie byli w stanie jej odcyfrować. Napis może jednak określać zawartość dzbana, bądź być imieniem jego właściciela.
W X w. Jerozolima była już w rękach Izraelitów, ale wielu jej mieszkańców pochodziło z podbitych ludów. Biblia wymienia choćby Jebuzytów, którzy mieli mieszkać w mieście i jego okolicach przed podbojem. Zdaniem badaczy to prawdopodobnie ktoś z nich jest twórcą inskrypcji.
Analizy chemiczne fragmentów ujawniły, że wszystkie naczynia wykonano w okolicach Jerozolimy.
Prezentujący wyniki badań inskrypcji artykuł „An Inscribed Pithos From the Ophel” ukaże się w Israel Exploration Journal 63/1 (2013).
Na fotografii: Fragment ceramicznego naczynia z kananejskim napisem z X w. p.n.e., które znaleziono w historycznej części Jerozolimy.
